PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
Użytkowanie rolnicze gleb rdzawych w Polsce
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Polska
 
 
Data nadesłania: 08-12-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 03-01-2022
 
 
Data akceptacji: 06-01-2022
 
 
Data publikacji online: 06-01-2022
 
 
Data publikacji: 03-02-2022
 
 
Autor do korespondencji
Bożena Smreczak   

Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100, Puławy, Polska
 
 
Soil Sci. Ann., 2021, 72(4)145586
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem pracy jest ocena powierzchni występowania gleb rdzawych na użytkach rolnych i analiza przydatności rolniczej tych gleb dla produkcji rolniczej z uwzględnieniem ich właściwości. W publikacji gleby rdzawe zostały zdefiniowane według umownych zasad jako wytworzone z piasków luźnych, piasków luźnych pylastych, piasków słabo gliniastych i piasków słabo gliniastych pylastych zalegających w profilu glebowym do głębokości nie mniejszej niż 100 cm. Wyniki analizy informacji przestrzennej z mapy glebowo-rolniczej w skali 1:25 000 wykazały, że gleby rdzawe zajmują obszar nie przekraczający 13,06 % powierzchni użytków rolnych ogółem. Ocena stanu agrochemicznego poziomów próchnicznych gleb rdzawych (n=1331) wykazała, że 50% z nich charakteryzuje odczyn bardzo kwaśny i kwaśny (pHKCl≤5,5), a ponad połowa posiada niską i średnią zawartość materii organicznej (MOG≤20 g∙kg-1). Gleby rdzawe wchodzące w skład gruntów ornych są zaliczane do przeważnie do klas bonitacyjnych V, VI i VIz i kompleksów rolniczej przydatności gleb 6, 7 oraz 9, a na łąkach trwałych i pastwiskach trwałych zaliczane są głównie do klasy V i VI oraz kompleksu 3z, tj. użytków zielonych słabych i bardzo słabych. Właściwości gleb rdzawych powodują, że przez rolników są oceniane jako słabe i bardzo słabe, podatne na zakwaszenie oraz występowanie suszy rolniczej. Przeznaczane racjonalnie na cele nie rolne stanowią alternatywę na utrzymanie w rolniczym użytkowaniu gleb lepszej jakości.
REFERENCJE (25)
1.
Bartmiński, P., Bieniek, A., Gregoliński, D., Smreczak, B., Szyniec, K., Woch, F., 2020. Szczegółowe zasady przeprowadzania gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o., Lublin, 174 pp.
 
2.
Jadczyszyn, J., Smreczak, B., 2017. Mapa glebowo-rolnicza w skali 1:25 000 i jej wykorzystanie na potrzeby współczesnego rolnictwa. Studia i Raporty IUNG-PIB, 51(5), 9‒27.
 
3.
Kuźnicki, F., Białousz, S., Skłodowski, P., 1979. Podstawy gleboznawstwa z elementami kartografii i ochrony gleb. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 509 pp.
 
4.
Mocek, A., Drzymała, S., 2010. Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, 418 pp.
 
5.
Musierowicz, A., 1951. Gleboznawstwo ogólne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 500 pp.
 
6.
Ostrowska, A., Gawliński, S., Szczubiałka, Z., 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. IOŚ, Warszawa, 334 pp.
 
7.
Przyrodniczo-genetyczna klasyfikacja gleb Polski, 1956. Roczniki Nauk Rolniczych, 74, seria D, 1–96.
 
8.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz Załącznik: Urzędowa tabela klas gruntów w zakresie bonitacji gruntów ornych, leśnych pod wodami i rekultywowanych terenów równinnych, wyżynnych i górskich, (Dz.U.2012.1246): 378 pp.
 
9.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005.
 
10.
Skłodowski, P., Szafranek, A., Bielska, A., 2004. Gospodarowanie glebami zaliczanymi do kompleksów 6 i 7 przydatności rolniczej w świetle równoważonego rozwoju. Acta Agrophysica 5(108), 119–128.
 
11.
Smreczak, B., Ochal, P., Siebielec, G., 2020. Wpływ zakwaszenia na funkcje gleb oraz wyznaczanie obszarów ryzyka na użytkach rolnych w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB 64(18), 31‒47.
 
12.
Smreczak, B., Łachacz, A. 2019. Typy gleb wyróżniane w klasyfikacji bonitacyjnej i ich odpowiedniki w 6. wydaniu Systematyki gleb Polski. Soil Science Annual 70(2), 115–136. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
 
13.
Strzemski, M., 1972. Przyrodniczo-rolnicza bonitacja gleb Polski. Cz. I, II. Wyd. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy, seria R(45), 754 pp.
 
14.
Strzemski, M., Siuta, J., Witek, T., Bury-Zaleska, J., Nowosielski, O., Słowik, K., Trębski, L., Truszkowska, R., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 285 pp.
 
15.
Stuczyński, T., Kozyra, J., Łopatka, A., Siebielec, G., Jadczyszyn, J., Koza, P., Doroszewski, A., Wawer, R., Nowocień, E., 2007. Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB 7, 77‒115.
 
16.
Systematyka Gleb Polski, 1989. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(3–4), 150 pp.
 
17.
Systematyka Gleb Polski, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław –Warszawa: 235 pp.
 
18.
Szafranek, A., Skłodowski, P., 2005. Uwarunkowania glebowe w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 507, 475‒484.
 
19.
Szafranek, A., Skłodowski, P. 2004. Gospodarka glebami rdzawymi w świetle zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 55(2), 419‒425.
 
20.
Świtoniak, M., Kabała, C., Podlasiński, M., Smreczak, B., 2019. Propozycja korelacji jednostek glebowych wyróżnionych na mapie glebowo-rolniczej z typami i podtypami Systematyki gleb Polski (6. wydanie, 2019). Soil Science Annual 70(2), 98 ‒ 114. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
 
21.
Uggla, H., 1976. Gleboznawstwo rolnicze. PWN, Warszawa, 558 pp.
 
22.
Wawrzyniak-Gramacka, E., 2007. Właściwości gleb rdzawych Wysoczyzny Zielonogórskiej w zależności od rolniczego lub leśnego sposobu ich użytkowania. Manuskrypt pracy doktorskiej. Akademia Rolnicza, Szczecin, 149 pp.
 
23.
Wawrzyniak-Gramacka, E., Drab, M., 2007. Wpływ użytkowania gleb na zawartość fosforu i potasu w glebach rdzawych. Inżynieria Środowiska 13, 436 ‒ 443.
 
24.
Witek, T., Górski, T., 1977. Przyrodnicza bonitacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce. Wyd. Geodezyjne.
 
25.
Zawadzki, S., 1999. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa, 560 pp.
 
eISSN:2300-4975
ISSN:2300-4967
Journals System - logo
Scroll to top