ORIGINAL PAPER
The occurrence of organic soils in the Middle Noteć River Valley, Poland – comparison of the current state with the divisions on the soil-agricultural map
1
Department of Soil Science and Microbiology, Poznań University of Life Sciences, Polska
Submission date: 2024-11-13
Final revision date: 2025-03-10
Acceptance date: 2025-04-05
Online publication date: 2025-04-05
Publication date: 2025-04-05
Corresponding author
Tomasz Stefan Kaczmarek
Department of Soil Science and Microbiology, Poznań University of Life Sciences, Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Polska
Department of Soil Science and Microbiology, Poznań University of Life Sciences, Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Polska
Soil Sci. Ann., 2024, 75(4)203732
KEYWORDS
ABSTRACT
In recent years, soil-agricultural maps created between the mid-1960s and 1980s have been converted to digital formats and are regarded as valuable sources of information on the suitability and diversity of soils used for agricultural purposes in Poland. However, in the case of peatland areas, especially those that have been under intensive agricultural use since the 1950s and 1970s, these soil-agricultural maps may have lost some of their relevance. Peatland drainage adversely affects the physical, chemical, and biological properties of organic soils, as the reduced moisture content in the topsoil horizons and increased oxygenation trigger the mursh-forming process. In extreme cases, this process can even lead to the complete disappearance of organic soils. The research was conducted in selected areas of agriculturally used fen peatlands located in the Middle Noteć River Valley, one of the largest fen peatland complex in Poland. This study aimed to verify the current occurrence of organic soils for selected areas of the Middle Noteć Valley based on soil profiles compared to the archival soil-agricultural map and own research. Comparison of the current state of soil cover with data included in soil-agricultural maps for the study area showed some changes in the occurring soil types, as the effect of agricultural use (mainly grasslands) in the last 50–60 years.
REFERENCES (47)
1.
Becher, M., Kobierski, M., Pakuła, K., Jaremko, D., 2023. Distribution of Mercury in Drained Peatlands as the Effect of Secondary Transformation of Soil Organic Matter. Agriculture, 13, 995.
2.
Bieniek, B., Bieniek, A., Pawluczuk, J., 2011. Właściwości gleb murszowych pod użytkami łąkowymi i leśnymi. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual, 62(2), 23–31.
3.
Bieniek, A., Łachacz, A., 2012. Ewolucja gleb murszowych w krajobrazie sandrowym. [In:]. A. Łachacz (ed.). Wybrane problemy ochrony mokradeł. Współczesne Problemy Kształtowania i Ochrony Środowiska. Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 111–131.
4.
Dzierżek, J., 1997. Geology Of Sub-quaternary Basement and Stratigraphy Of Quaternary Sediments in The Middle Noteć River Valley, Western Poland. Annales Societatis Geologorum Poloniae 67, 57–81.
5.
Eckes, T., Gołda, T., 2007. Podstawowe różnice pomiędzy treścią istniejących dokumentacji glebowych a stanem faktycznym. Geomatics and Environmental Engineering 1(3), 115–128.
6.
Gillooly, J.F., Brown, J.H., West, G.B., Savage, V.M., Charnov, E.L., 2001. The universal metabolic rate: effects of size and temperature on the metabolic rate of plants, animals, and microbes. Science 293, 2248–2251.
7.
Glina, B., Gajewski, P., Kaczmarek, Z., Owczarzak W., Rybczyński, P., 2016. Current state of peatland soils as an effect of long-term drainage – preliminary results of peatland ecosystems investigation in the Grójecka Valley (central Poland). Soil Science Annual 67(1), 3–9.
8.
Glina, B., Gajewski, P., Mendyk, Ł., Zawieja, B., Kaczmarek, Z., 2019. Recent changes in soil properties and carbon stocks in fen peatlands adjacent to open‐pit lignite mines. Land Degradation & Development 30(18), 2371–2380.
9.
Gotkiewicz, J., Okruszko, H., Smołucha, J., 1996. Powstawanie i przeobrażanie się gleb hydrogenicznych w krajobrazie młodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej. Zeszyty problemowe postępów nauk rolniczych, 431, 181–201.
10.
Ilnicki, P., 1979. Land reclamation in the middle Noteć river valley. Telma 9, 149–156.
11.
Ilnicki, P., Żurek, S., 1996. Peat resorces in Poland. [In:] Red. E. Lappalainen. Global peat resources. International Peat Society, Geological Survey of Finland, 119–125.
12.
Instrukcja w sprawie wykonania map glebowo-rolniczych w skali 1:5 000 i 1:25 000 oraz map glebowo-przyrodniczych w skali 1:25 000, 1965. Ministerstwo Rolnictwa, Departament Urządzeń Rolnych oraz Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Warszawa.
13.
Jadczyszyn, J., Smreczak, B., 2017. Mapa glebowo-rolnicza w skali 1 : 25 000 i jej wykorzystanie na potrzeby współczesnego rolnictwa. Studia i raporty IUNG-PIB, 51(5), 9–27.
14.
Jaszczyński, J., Urbaniak, M., Nawalany, P., 2013. Wpływ stopnia zmurszenia gleb torfowych na wzbogacanie wody gruntowej w związki azotu, fosforu i RWO. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 13, 3(43), 63–77.
15.
Kabała, C., Komisarek, J., Świtoniak, M., Kozłowski, M., 2022. Correspondence between the legend units of the soil map of Poland (1: 300,000), soil-agricultural map, forest soil-habitat map and soil types of Polish Soil Classification (2019) based on analysis of soil profiles. Soil Science Annual 73(4), 1–22.
16.
Koczorowski I, 1989. Gospodarowanie na polderze Antoniny-Szamocin w woj. pilskim. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, nr 8-9, 167–168.
17.
Koćmit, A., Podlasiński, M., 2002. O potrzebie aktualizacji opracowań glebowo-kartograficznych dla młodoglacjalnych terenów urzeźbionych w aspekcie tworzenia cyfrowej bazy danych o glebach. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 487, 119–127.
18.
Kiryluk, A., 2020. Transformation of fen peat soils as the result of drainage and agricultural use in the Supraśl Dolna site, NE Poland. Soil Science Annual 71(1), 86‒92.
19.
Krogulec, J., Wołczuk, B., 2014. Analiza możliwości połączenia wschodniej i zachodniej populacji wodniczki Acrocephalus paludicola w Polsce poprzez odtworzenie zdegradowanych siedlisk wodniczki na obszarze rozgraniczającym te populacje. Warszawa, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.
20.
Kucharzyk, S., Szary, A., 2012. Degradacja i ochrona torfowisk wysokich w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Roczniki Bieszczadzkie 20, 83–97.
21.
Lipka, K., Stabryła, J., 2012. Wielofunkcyjność mokradeł w Polsce i świecie. Współczesne Problemy Kształtowania i Ochrony Środowiska, Monografie nr 3, 7–16.
22.
Lynn, W.C., McKinzie, W.E., Grossman, R.B., 1974. Field laboratory tests for characterization of Histosols. [In:] Red. M. Stelly. Histosols: Their Characteristics, Classification and Use, Soil Science Society of America Journal, 6 Medison, WI, 11–20.
23.
Łachacz, A., Kalisz, B., Sowiński, P., Smreczak, B., Niedźwiecki, J., 2023. Transformation of Organic Soils Due to Artificial Drainage and Agricultural Use in Poland. Agriculture 13, 634.
24.
Marcinek, J., 1960. Badania nad składem chemicznym substancji organicznej gleb torfowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 34, 127–138.
25.
Marcinek, J., Komisarek, J., 2004. Antropogeniczne przekształcenia gleb Pojezierza Poznańskiego na skutek intensywnego użytkowania rolniczego. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań, 118 pp.
26.
Okruszko, H., 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie. Biblioteczka Wiadomości IMUZ, 79, 5–14.
27.
Oleszczuk, R., Łachacz, A. Kalisz, B., 2022. Measurements versus Estimates of Soil Subsidence and Mineralization Rates at Peatland over 50 Years (1966–2016). Sustainability 14, 16459.
28.
Orzechowski, M., Smólczyński, S., 2021. Content of Selected Macro-and Microelements in Surface Formations of Organic Soils in NE Poland. Polish Journal of Soil Science, 54(2), 155–165.
29.
Ratajczak-Szczerba, M., 2011. Charakterystyka geomorfologiczna obszaru położonego wzdłuż Doliny Środkowej Noteci. Landform Analysis, 16, 99–106.
30.
Polish Soil Classification, 1974. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 25, 1–148.
31.
Polish Soil Classification, 1989. Systematyka gleb Polski. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(3/4), 1–150.
32.
Polish Soil Classification, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław-Warszawa, 291 pp.
33.
Siuta, J., Żukowski, B., 2009. Rozwój i potencjalne zagrożenia agroekosystemów. Część II. Agroekologiczna efektywność drenowania gleb zwięzłych. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 41, 596–613.
34.
Sołtys-Lelek, A., Gruszka, W., 2020. Wild Rosa L. and Crataegus L. taxa of the Middle Noteć River Valley (NW Poland). Biodiversity: Research and Conservation 57, 13–22.
35.
Smreczak, B., Łachacz, A., 2019. Typy gleb wyróżniane w klasyfikacji bonitacyjnej i ich odpowiedniki w 6. wydaniu Systematyki gleb Polski. Soil Science Annual 70(2), 115–136.
36.
Strzemski, M., Siuta, J., Witek, T., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 285 pp.
37.
Sykuła, M., 2020. Zmiany zasięgu gleb organicznych w krajobrazach młodoglacjalnych w drugiej połowie XX wieku. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (PhD dissertation).
38.
Szajdak, L.W., Meysner, T., Szczepański, M., 2021. Enzymatic Activity as New Moorsh-Forming Process Indicators of Peatlands. Agronomy 11(1), 113.
39.
Świtoniak, M., Kabała, C., Podlasiński, M., Smreczak, B., 2019. Propozycja korelacji jednostek glebowych wyróżnionych na mapie glebowo-rolniczej z typami i podtypami Systematyki gleb Polski (6. wydanie, 2019). Soil Science Annual 70(2), 98–114.
40.
Tanneberger, F., Tegetmeyer, C., Busse, S., Barthelmes, A., Shumka, S., Mariné, A.M., ..., Joosten, H., 2017. The peatland map of Europe. Mires and Peat 19(22), 1–17.
41.
Warachowska W., Zwoliński Z., 2023. Gospodarka polderowa w Polsce – wyzwania naturalnej retencji powodziowej. Landform Analysis 42, 3–23.
43.
Wężyk, P., Pierzchalski, M., Szafrańska, B., Korta, G., 2012. Update of the digital soil map using object based image analysis (OBIA) of remote sensing data and GIS spatial analyses. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 23, 477–488.
44.
Wiśniewski, P., 2015. Dolna Noteć jako droga wodna – stan i perspektywy rozwoju. Logistyka 4, 6621–6628.
45.
Witek, T., 1973. Mapy glebowo-rolnicze oraz kierunki ich wykorzystania. Instytut Uprawy Nawozenia i Gleboznawstwa, seria p18. P. 75. (in Polish).
46.
Van Reeuwijk, L.P., 2002. Procedures for soil analysis. Technical Paper No. 9, 6th Edition, 2002, FAO/ISRIC, Wageningen, the Netherlands, 120 pp.
47.
Zhaojun, B., Joosten, H., Hongkai, L., Gaolin, Z., Xingxing, Z., Jinze, M., Jing, Z., 2011. The response of peatlands to climate warming: A review. Acta Ecologica Sinica 31, 157–162.
| eISSN: | 2300-4975 |
| ISSN: | 2300-4967 |
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
