PRACA ORYGINALNA
Wpływ właściwości gleby technogenicznej na populację obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus L.) w terenie leśnym – studium przypadku
1
Department of Ecology and Silviculture, University of Agriculture in Krakow, Al. 29 Listopada 46, 31-425, Krakow, Polska
Data nadesłania: 12-06-2020
Data ostatniej rewizji: 25-08-2020
Data akceptacji: 02-09-2020
Data publikacji online: 10-02-2021
Data publikacji: 10-02-2021
Autor do korespondencji
Ewa Błońska
Department of Ecology and Silviculture, University of Agriculture in Krakow, Al. 29 Listopada 46, 31-425, Krakow, Polska
Department of Ecology and Silviculture, University of Agriculture in Krakow, Al. 29 Listopada 46, 31-425, Krakow, Polska
Soil Sci. Ann., 2020, 71(4), 352-358
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem niniejszej pracy było ukazanie szczegółowych właściwości gleby technogenicznej powstałej z pozostałości dawnego pieca do wypalania wapna na terenie Pomorza Zachodniego, jako siedliska rzadkiej, chronionej rośliny – obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus). Dodatkowo podjęto próbę ustalenia zależności między właściwościami gleby a występowaniem obuwika pospolitego. Badania przeprowadzono na terenie Nadleśnictwa Polanów w leśnictwie Żydowo, w pobliżu jeziora Kwiecko (północna Polska). W środku płatu obuwika, wykopano głęboką odkrywkę, w której stwierdzono liczne artefakty w formie gruzu ceglanego oraz szkliwa świadczące o antropogenicznym materiale, z którego wykształciła się badana gleba. Z każdego wydzielonego poziomu gleby pobrano próbkę do analiz fizyko-chemicznych. Dodatkowo, w płacie występowania obuwika pospolitego założono siatkę punktów, z których pobrano próbki z poziomu próchnicznego. Siatka posłużyła do sprawdzenia właściwości powierzchniowych poziomów badanej gleby technogenicznej w całym zasięgu występowania badanego gatunku. W płacie występowania obuwika pospolitego stwierdzono glebę technogeniczną próchniczną. Przeprowadzone badania potwierdzają, że w terenach leśnych pozostałości po wapiennikach w efekcie naturalnej sukcesji roślinności leśnej kształtują żyzne gleby technogeniczne. W wyniku tych procesów, w relatywnie krótkim czasie (400 lat) wykształcił się profil gleby technogenicznej próchnicznej, z głębokim, strukturalnym, aktywnym biologicznie poziomem próchnicznym. Analizy statystyczne potwierdziły, że pH, wysoka zasobność w węgiel organiczny oraz wysoka aktywność biochemiczna badanej gleby sprzyjają rozwojowi obuwika.
REFERENCJE (26)
1.
Alef, K., Nannipieri, P., 1995. Enzyme activities. [In:] Alef, K., Nannipieri, P. (Eds.), Methods in applied, Soil Microbiology and Biochemistry. Academic Press, London-New York- San Francisco.
2.
Banaszek, Ł., Rączkowski, W., 2010. Archeologia w lesie. O identyfikacji stanowisk archeologicznych w gminie Polanów (i nie tylko) (Archeology in the forest. On the identification of archaeological sites in the Polanów commune (and not only)). [In:] Rączkowski, J., Sroka, J. (Eds.), Historia i kultura ziemi Sławieńskiej. Tom X. Miasto i Gmina Polanów. Fundacja „Dziedzictwo”, 117–131 (in Polish).
3.
Brzosko, E., Wróblewska, A., Ratkiewicz, M., 2002. Spatial genetic structure and clonal diversity of Island populations of lady’s slipper (Cypripedium calceolus) from the Biebrza National Park (northeast Poland). Molecular Ecology 11, 2499–2509. https://doi.org/10.1046/j.1365....
4.
Charzyński, P., Bednarek, R., Greinert, A., Hulisz, P., Uzarowicz, Ł., 2013. Classification of technogenic soils according to WRB system. Soil Science Annual 64(4), 145–150. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
5.
Cheng, W., Kuzyakov, Y., 2005. Root effects on soil organic matter decomposition. [In:] Wright, S., Zobel, R. (Eds.), Roots and soil management: interactions between roots and the soil. Agronomy Monograph No. 48, American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, 119–143. https://doi.org/10.2134/agronm....
6.
Czerepko, J., Gawryś, R., Cieśla, A., Sokołowski, K., 2014. Environment conditions influence on protection status of lady's slipper orchid Cypripedium calceolus L. in managed forests. Sylwan 158(11), 867–874.
7.
Januszek, K., 1999. Aktywność enzymatyczna wybranych gleb leśnych Polski południowej w świetle badań polowych i laboratoryjnych (Enzyme activity of selected forest soils on Southern Poland in the field and laboratory experiments). Scientific Papers of the Agricultural University of Krakow, 250 (in Polish).
8.
Jędrzejczyk, M., Bzdęga, K., Rostański, A., 2003. Current resource status of the calamine Violets Viola guestphalicaNauenb. and Viola calaminaria (Ging.) Lej. on the zinc spoil heap in Katowice- Wełnowiec. Archives of Environmental Protection 29(2), 21–30.
9.
Kucharczyk, M., Bąba, W., Kucharczyk, H., 2014. Cypripedium calceolus L. Obuwik pospolity. [In:] Kazimierczakowa, R., Zarzycki, K., Mirek, Z. (Eds.) Polska Czerwona Księga Roślin (Polish Red Book of Plants). Instytut Ochrony Przyrody PAN, 739–741 (in Polish).
10.
Kabała C., et al., 2019. Polish Soil Classification, 6th edition – principles, classification scheme and correlations. Soil Science Annual 70(2), 71–97. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
11.
Korczyński, M., Krasicka-Korczyńska, E., 2014. Dynamics of Lady’s slipper orchid (Cypripedium calceolus L.) population at Lake Kwiecko (West Pomerania). Biodiversity Research and Conservation 36, 53–60. https://doi.org/10.2478/biorc-....
12.
Kucharczyk, M., 2010. 1902 Obuwik pospolity Cypripedium calceolus L. (Lady’s slipper orchid Cypripedium calceolus L.) [In:] Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny. Część I. (Plan species monitoring. Methodical guide. Part I) Perzanowska J. (Eds.). GIOŚ, Warszawa, 83–98.(in Polish).
13.
Lasota, J., 2006. Enzymatic Activity of Soils in Forest Sites of the Western Beskid Mountains. Polish Journal of Soil Science 39(1), 43–53.
14.
Michałowski, A., Teska, M., 2015. Piece wapiennicze z południowo-zachodniej strefy osadnictwa Kultury Wielbarskiej w fazie lubowidzkiej na tle porównawczym – przegląd źródeł (Lime kilns from the south-western part of the Wielbark Culture settlement in the Lubowidz Phase against a comparative background – an overview of evidence) Folia Prehistorica Posnaniensia 20, 317–337. (in Polish). http://doi.org/10.14746/fpp.20....
15.
Ostrowska, A., Gawliński, S., Szczubiałka, Z., 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin (Methods of analysis and assessment of soil and plant properties). Environmental Protection Institute, Warszawa, 333 pp. (in Polish).
16.
Pająk, M., Krzaklewski, W., Pietrzykowski, M., Likus, J., Kowalczewski, W., 2016. Rekultywacja leśna realizowana na terenach pogórniczych kopalni siarki „Osiek” (Reclamation to forest conducted on post-mining areas lands of the “Osiek” sulfur mine). Environmental Egineering 41, 87–95 (in Polish).
17.
Pająk, M., Błońska, E., Szostak, M., Gąsiorek, M., Pietrzykowski, M., Urban, O., Derbis, P., 2018. Restoration of Vegetation in Relation to Soil Properties of Spoil Heap Heavily Contaminated with Heavy Metals. Water Air Soil Pollution 229, 392. http://doi.org/10.1007/s11270-....
18.
Stępniewska, H., Uzarowicz, Ł., Błońska, E., Kwasowski, W., Słodczyk, Z., Gałka, D., Hebda, A., 2020. Fungal abundance and diversity as influenced by properties of Technosols developed from mine wastes containing iron sulphides: a case study from abandoned iron sulphide and uranium mine in Rudki, south-central Poland. Applied Soil Ecology 145, 103349. http://doi.org/10.1016/j.apsoi....
19.
Polish Soil Classification, 2019 (6th edition). Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław-Warszawa (in Polish).
20.
Terschuren, J., 1999. Action Plan for Cyprypedium Calceolus in Europe. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats (Bern Convention). Nature and Environment 100, 65.
21.
Urbisz, A., Nowak, T., Rostański, A., Jędrzejczyk-Korycińska, M., Bzdęga, K., Urbisz, A., Folcik, Ł., Węgrzynek, B., Gucwa-Przepióra, E., Woźnica, P., Tokarska-Guzik, B., 2014. Floristic values of heavy metal contaminated areas in the Silesia-Cracow Uplands. Acta Biologica Cracoviensis. Series Botanica. Abstracts 56(2), 80.
22.
Woch, M.W., Kapusta, P., Stefanowicz, A.M., 2016. Variation in dry grassland communities along a heavy metal gradient. Ecotoxicology 25(1), 80–90. http://doi.org/10.1007/s10646-....
23.
Woch, M.W., 2017. Species trait-environment relationships in semi-dry Brachypodium pinnatum grasslands on old waste heaps left by Zn-Pb mining in the western Małopolska region (S Poland). Tuexenia 37(1), 247–270. http://doi.org/10.14471/2017.3....
24.
Woch, M.W., Stefanowicz, A.M., Stanek, M., 2017. Waste heaps left by historical Zn-Pb ore mining are hotspots of species diversity of beech forest understory vegetation. Science of The Total Environment 599–600, 32–41. http://doi.org/10.1016/j.scito....
25.
Woch, M.W., 2018. Factors of variation in beech forest under story communities on waste heaps left by historical Zn-Pb ore mining. Ecotoxicology and Environmental Safety, 164, 681–689. http://doi.org/10.1016/j.ecoen....
26.
Wysocki, J., 2011. Stanowiska archeologiczne w krajobrazie kulturowym Mazowsza. Problemy zarządzania i eksploatacji (Archaeological sites in the cultural landscape of Mazovia. Problems of management and exposition). Mazovia Regional Studies 7, 103–115. (in Polish).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2300-4975 |
| ISSN: | 2300-4967 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
