REVIEW PAPER
Alluvial soils in agricultural divisions and their utility value in Poland
More details
Hide details
1
Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Polska
2
Zarząd Główny, Polskie Stowarzyszenie Klasyfikatorów Gruntów, Polska
Submission date: 2023-11-08
Final revision date: 2024-02-19
Acceptance date: 2024-05-29
Online publication date: 2024-05-29
Publication date: 2024-08-30
Corresponding author
Bożena Smreczak
Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100, Puławy, Polska
Soil Sci. Ann., 2024, 75(2)189472
KEYWORDS
ABSTRACT
The work aimed to present the divisions of Fluvisols used in agriculture, analyze the share of these soils in the agricultural production space, and the functions they perform in the agricultural areas. The publication also contains the characteristics of some physical and chemical properties of these soils as referred to agronomic classes and land use categories. The article showed that in agriculture dominant terms and divisions of Fluvisols developed by Polish soil scientists before World War II and in the early post-war period, including the development of land bonitation classes and instructions for the preparation of soil-agricultural maps on scales at 1: 5,000 and 1: 25,000. The range of Fluvisols in agricultural areas as based on data from a digital soil-agricultural map on a scale of 1: 25,000, showed that they constitute 7.9% of total agricultural land. Fluvisols are dominated by proper alluvial soils, and their share in the total area of these soils is 96.1%. The largest area of alluvial soils used for agriculture occurs in the Vistula (63.5%), followed by the Oder (35.8%) basin. More than 25% of alluvial soils in lowland and upland areas were included in arable lands 1 and 2 of the agricultural soil suitability complex, and 10.8% in complex 10 in mountainous areas. Over 13% of alluvial soils create very good and good (1z) habitats for permanent patches and permanent pastures. The pH values in the 0-20 cm layer of alluvial soil located on arable land (GO) and permanent grassland (TUZ) are in a wide range from 3.8 to 8.0. It was noted that in GO the content of forms available to plants is very high for phosphorus (P) and average for potassium (K) and magnesium (Mg), and for TUZ it is for P, Mg, and K in the following content classes: very high, high and low. Allotments used for agriculture not only perform a production function in the environment but also retention and habitat functions, which is why some of them have been included in the Natura 2000 network.
REFERENCES (55)
1.
Bartmiński, P., Bieniek, A., Gregoliński, D., Smreczak, B., Szyniec, K., Woch, F., 2020. Szczegółowe zasady przeprowadzania gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o., Lublin, 174 pp.
2.
Białousz, S., 2021. Klasyfikacja i kartografia gleb w Politechnice Warszawskiej. Bazy danych o glebach i przykłady zastosowań. Szkic z okazji 100-lecia Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 457 pp.
3.
Chojnicki, J., 2001. Formy żelaza w madach środkowej doliny Wisły. Roczniki Gleboznawcze ‒ Soil Science Annual, Supl. 52, 95‒107.
4.
Chojnicki, J., 2002. Soil-forming processes in alluvial soils of central Vistula valley and Żuławy. SGGW Development Foundation, Warsaw, Poland. (in Polish with English summary).
5.
Chojnicki, J., 2004. Formy żelaza w madach Żuław. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 55(1), 77–87. (in Polish with English abstract).
7.
Ciszewski, D., Czajka, A., (2015). Human-induced sedimentation patterns of a channelized lowland river. Earth Surface Processes and Landforms, 40(6), 783–795.
8.
Falkowska, E., Falkowski, T., 2010. Właściwości sorpcyjne utworów wezbraniowych na tarasie zalewowym doliny środkowej Wisły w okolicach Magnuszewa w świetle morfogenezy form fluwialnych. Przegląd Naukowy–Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 2(48), 35–48.
9.
Furtak, K., Grządziel, J., Gałązka, A., Niedźwiecki, J., 2019. Analysis of soil properties, bacterial community composition, and metabolic diversity in fluvisols of a floodplain area. Sustainability 11(14), 3929.
https://doi.org/10.2290/su1111....
10.
Grzyb, S., 1993. Łąki łęgowe w polskim rolnictwie i środowisku przyrodniczym. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 412, 41‒50.
11.
Instrukcja w sprawie przeprowadzenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów, 1956. Załącznik do zarządzenia Ministra Rolnictwa Nr 127 z dnia 14.VI.1956 r., 42 pp.
12.
Instrukcja w sprawie wykonania map glebowo-rolniczych w skali 1:5 000 i 1:25 000 oraz map glebowo-przyrodniczych w skali 1:25 000 /Tymczasowa/ 1965. Część 1, Ministerstwo Rolnictwa, Departament Urządzeń Rolnych oraz Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Warszawa 153 pp.
13.
IUSS Working Group WRB, 2015. World Reference Base for Soil Resources 2014, update 2015. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. In World Soil Resources Reports; FAO: Rome, Italy, 2015; p. 182.
14.
Jadczyszyn, J., Smreczak, B., 2017. Mapa glebowo‒rolnicza w skali 1:25 000 i jej wykorzystanie na potrzeby współczesnego rolnictwa. Studia i Raporty IUNG-PIB 51(5), 9 ‒ 28.
15.
Kabała, C., Gałka, B., Jezierski, P., Bogacz, A., 2011. Transformacja mad w warunkach regulacji rzeki i długotrwałego użytkowania rolniczego w dolinie Dobrej na Nizinie Śląskiej. Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 62, 141‒153.
16.
Kaczmarek, Z., Gajewski, P., 2022. Selected physical and water properties of alluvial soils in the context of their susceptibility to drainage degradation. Soil Science Annual 73(3), 156063.
https://doi.org/10.37501/soils....
17.
Kawałko, D., Kaszubkiewicz, J., Jezierski, P. 2022. Morphology and selected properties of alluvial soils in the Odra River valley, SW Poland. Soil Science Annual, 73(3), 156062.
https://doi.org/10.37501/soils....
18.
Klimkowicz‒Pawlas, A., Maliszewska–Kordybach, B., Smreczak, B., 2012. Application of preliminary stage of risk assessment procedure for agricultural soils: Area affected by flood as a case study. Journal of Food Agriculture and Environment 10(1), 675‒680.
19.
Komentarz do tabeli klas gruntów w zakresie bonitacji gleb gruntów ornych terenów równinnych, wyżynnych i nizinnych wraz z regionalnymi instrukcjami dotyczącymi gleb ornych terenów górzystych i komentarzami dotyczącymi użytków zielonych i gleb pod lasami dla użytku klasyfikatorów gleb i pracowników kartografii gleb IUNG”, 1963. Ministerstwo Rolnictwa, 468 pp.
20.
Kuś, J., 2010. Produkcyjne i siedliskowe konsekwencje zmian w produkcji rolniczej w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB 22, 65−85.
21.
Ligęza, S., 2016. Zmienność współczesnych mad puławskiego odcinka Wisły. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie: Wyd. 358.
22.
Łabaz, B., Kabala, C., 2016. Human-induced development of mollic and umbric horizons in drained and farmed swampy alluvial soils. Catena 139, 117–126.
23.
Maliszewska-Kordybach, B., Klimkowicz-Pawlas, A., Smreczak, B., 2011. Effect of flooding on contamination of agricultural soils with metals and PAHs: The Middle Vistula Gap case study. Water Air and Soil Pollution 223, 687‒697.
24.
Mapa gleb Polski 1958. Pod redakcją A. Musierowicza. Wydawnictwo: Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. Skala: 1:300 000.
25.
Mapa gleb Województwa Lubelskiego w skali 1:300 000 1935. Pod redakcją T. Mieczyńskiego.
26.
Matusik, M., 1973. Próba typologii i regionalizacji rolnictwa na obszarze Dolnego Powiśla. Polska Akademia Nauk, 155 pp.
27.
Mieczyński, T., 1938. Gleboznawstwo terenowe. Nakładem Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, Puławy, 337 pp.
28.
Miklaszewski, S., 1912. Gleby Ziem Polskich ze szczególnym uwzględnieniem Królestwa Polskiego oraz Mapa Gleboznawcza Królestwa Polskiego. Wydanie II, Warszawa, 232 pp.
29.
Miklaszewski, S., 1935. Rozpoznawanie gleb w polu na ziemiach polskich oraz obowiązujące klasyfikacje gruntów do celów rolniczych, melioracyjnych, szacunkowych i podatkowych. Warszawa, 155 pp.
30.
Musierowicz, A., 1956. Gleboznawstwo ogólne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Wydanie II, Warszawa, 500 pp.
31.
Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 12 lipca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego 2022 (Dz.U. 2022 poz. 1670).
32.
Orzechowski, M., Smólczyński, S., Kalisz, B., Sowiński, P., 2022. Geneza, właściwości i wartość rolnicza mad delty Wisły i Pasłęki. Soil Science Annual 73(3), 157350.
https://doi.org/10.37501/soils....
33.
Orzechowski, M., Smólczyński, S., Sowiński, P., 2004. Zasobność mad żuławskich w makroelementy ogólne i przyswajalne. Annales UMCS, Lublin, Sec. E 59(3), 1065–1071.
34.
Ostrowska, A., Gawliński, S., Szczubiałka, Z., 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. IOŚ, Warszawa, 334 pp.
35.
Projekt klasyfikacji gleb Polski, 1955. Praca zbiorowa. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Prace Komisji Klasyfikacji, Nomenklatury i Kartografii Gleb, Warszawa, 76 pp.
36.
Przyrodniczo-genetyczna klasyfikacja gleb Polski ze szczególnym uwzględnieniem gleb uprawnych, 1956. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Warszawa, 96 pp.
37.
Przyrodniczo‒genetyczna klasyfikacja gleb Polski, 1956. Roczniki Nauk Rolniczych 74, seria D, 1–96.
38.
PTG, 2009. Particle size distribution and textural classes of soils and mineral materials – classification of Polish Society of Soil Science 2008. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 60(2), 5–16. (in Polish with English abstract).
39.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. 2016 poz. 1395).
40.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów (Dz.U. 2012 poz. 1246).
41.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz.U. 1956 nr 19 poz. 97).
42.
Rytelewski, J., 1965. Typologia gleb aluwialnych doliny rzeki Łyny. Roczniki Gleboznawcze ‒ Soil Science Annual 15(1), 91–109.
43.
Słownik gleboznawczy i nauk pokrewnych, Encyklopedyczny., 1967. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Słownictwa Gleboznawczego. Warszawa, Część III, 168 pp.
44.
Smreczak, B., Łachacz, A., 2019. Typy gleb wyróżniane w klasyfikacji bonitacyjnej i ich odpowiedniki w 6. wydaniu Systematyki gleb Polski. Soil Science Annual 70(2), 115-136.
45.
Strzemski, M., 1947. Zarys rozwoju naukowej systematyki gleb. Pamiętnik Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Tom XVIII, Seria A ‒ Materiały do poznania Gleb Polskich, T.6., 340 pp.
46.
Strzemski, M., 1980. Historia gleboznawstwa polskiego od zarania polskiego piśmiennictwa rolniczo-gleboznawczego do powstania Drugiej Rzeczpospolitej. PWRiL, 224 pp.
47.
Strzemski, M., Siuta, J., Witek, T., Bury-Zaleska, J., Nowosielski, O., Słowik, K., Trębski, L., Truszkowska, R., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski. PWRiL, 285 pp.
48.
Systematyka Gleb Polski, 1989. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(3–4), 150 pp.
49.
Systematyka gleb Polski, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław-Warszawa, 250 pp. (in Polish).
50.
Świtoniak, M., Kabała, C., Podlasiński, M., Smreczak, B., 2019. Propozycja korelacji jednostek glebowych wyróżnionych na mapie glebowo ‒ rolniczej z typami i podtypami Systematyki gleb Polski (6. wydanie, 2019). Soil Science Annual 70(2), 98–114.
https://doi.org/10.2478/ssa-20....
51.
Ustawa z dnia 26 marca 1935 r. o klasyfikacji gruntów dla podatku gruntowego (Dz.U. 1935 nr 27 poz. 203).
52.
Witek, T., 1965. Gleby Żuław Wiślanych. Pamiętnik Puławski 18, 157-266.
53.
Witkowska‒Walczak, B., Walczak, R.T., Sławiński, C., 2000. Retencja wodna mad Polski. Acta Agrophysica 38, 267‒280.
54.
Zawadzki, S., 1995. Gleboznawstwo. (Praca zbiorowa), Wydanie III, PWRiL, 560 pp.
55.
Zbiór zaleceń dobrej praktyki rolniczej mający na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych, 2019. Opracowanie pod redakcją IUNG-PIB Puławy, 77 pp.