PRACA ORYGINALNA
Próba oceny wpływu podłoża skalnego na właściwości siedliskotwórcze gleb leśnych powstałych na osadach dolnego triasu (Buntsandstein) w północno-zachodniej części Gór Świętokrzyskich
1
Instytut Nauk Biologicznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
2
Wydział Rolnictwa i Ekologii, Szkoła Główna Gospodarstwa WIejskiego w Warszawie, Polska
3
Instytut Nauk Geologicznych, Polska Akademia Nauk, Polska
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Data nadesłania: 22-10-2023
Data ostatniej rewizji: 01-08-2024
Data akceptacji: 07-09-2024
Data publikacji online: 07-09-2024
Data publikacji: 13-11-2024
Autor do korespondencji
Monika Kisiel
Instytut Nauk Biologicznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
Instytut Nauk Biologicznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
Soil Sci. Ann., 2024, 75(3)193071
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedmiotem podjętych badań były gleby leśne wykształcone na osadach dolnego triasu (Bundsandstein) w północno-zachodniej części Gór Świętokrzyskich w obrębie Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego. Celem badań było ocena wartości siedliskotwórczej gleb wytworzonych z dwóch typów skał osadowych – piaskowców (SFS) oraz iłowców i mułowów (SFCM) w zbliżonych warunkach geomorfologicznych. Stwierdzono, że badane gleby cechują się charakterystyczną znaczną specyfiką właściwości fizykochemicznych uwarunkowaną rodzajem skał podłoża. Przekłada się to na ich zróżnicowane właściwości siedliskotwórcze. Wyznaczone wartości indeksu SIG wskazują na mezotroficzny charakter gleb rozwiniętych na piaskowcach (SFS) oraz eutroficzny w przypadku gleb rozwiniętych na iłowcach i mułowcach (SFCM).
REFERENCJE (34)
1.
Barczuk, A., 1979. Petrographic study of the Buntsandstein sediments from the North-Eastern border of the Holy Cross Mts (Central Poland). Archiwum Mineralogiczne 35 (2), 87–155.
2.
Biały, K., Brożek, S., Chojnicki, J., Czępińska-Kamińska, D., Januszek, K., Kowalski, A., Krzyżanowski, A., Okołowicz, M., Sienkiewicz, A., Skiba, S., Wójcik, J., Zielony, R., 2000. Klasyfikacja gleb leśnych Polski. [Classification of forest soils of Poland]. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
3.
Brogowski, Z., 1990. Próba obliczania niektórych właściwości fizycznych gleb na podstawie analizy ziarnowej. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 41(3/4), 17–28.
4.
Brożek S., 2001. Indeks trofizmu gleb leśnych. Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris 39, 15–33.
6.
Brożek, S., Lasota, J., Zwydak, M., Wanic T., Gruba P., Błońska E., 2011. Zastosowanie siedliskowego indeksu glebowego (SIG) w diagnozie typów siedlisk lesnych. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 62(4), 133–149.
7.
Brzychcy, S., Zagórski, Z., Sieczko, L., Kaczorek, D., 2012. Analysis of groundmass colour as a tool for evaluating the extent of pedogenic processes in Chromic soils. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 63(3), 3–7. https://doi.org/12.2478/v10239....
8.
Filonowicz, P., 1973. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski. Arkusz Kielce (815) 1:50 000 (Explanations to the Detailed Geological Map of Poland 1:50 000, sheet Kielce). Instytut Geologiczny, Warszawa.
9.
Filonowicz, P., 1979. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski. Arkusz Skarżysko-Kamienna (779) 1:50 000 (Explanations to the Detalied Geological Map of Poland 1:50 000, sheet Skarżysko Kamienna). Instytut Geologiczny, Warszawa.
11.
Gałka, B., Podlaska, M., Kabała, C., 2013. Siedliskotwórcze właściwości gleb brunatnych kwaśnych wytworzonych z granitoidów w Górach Stołowych. Sylwan 157(5), 385–394.
12.
Gawęda, T., Błońska, E., Małek, S., Bijak, S., Zasada, M., 2018. Zastosowanie ITGL w ocenie gleb porolnych z naturalnym odnowieniem brzozy. Sylwan 162(5), 396–402. https://doi.org/10.26202/sylwa....
13.
IUSS Working Group WRB, 2015. World Reference Base for Soil Resources 2014, update 2015. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. World Soil Resources Reports 106, Rome.
14.
Kabała, C. et al., 2019. Polish Soil Classification, 6th edition – principles, classification scheme and correlations. Soil Science Annual 70(1), 71–97.
15.
Kabała, C., Karczewska, A., 2019. Metodyka Analiz laboratoryjnych gleb i roślin. Wydanie 8a. Wrocław.
16.
Kabała, C., Chodak, T., Bogacz, A., Łabaz, B., Jezierski, P., Gałka, B., Laszubkiewicz, J., Glina, B. Przestrzenne zróżnicowanie gleb i siedlisk PNGS. W: Chodak T. [red.]. Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego PNGS. Wind, Wrocław, 141−168.
17.
Kozłowski, R., Adwent, E., 2011. Przestrzenna zmienność wybranych właściwości fizyczno-chemicznych gleb w centralnej części Gór Świętokrzyskich (Spatialvariability of selected physico-chemical soil properties in the central part of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains). Monitoring Środowiska Przyrodniczego 12, 93–101.
18.
Lasota, J., Brożek, S., Zwydak, M., 2011. Zastosowanie siedliskowego indeksu glebowego (SIG) w projektowaniu składu gatunkowego odnawianych lasów. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 62(4), 150–162.
19.
Lindenmayer, D. B. 2009. Forest wildlife management and conservation. Annals of the New York Academy of Sciences 1162 (1), 284−310.
20.
Maes, J. et al. 2016. An indicator framework for assessing ecosystem services in support of the EU Biodiversity Strategy to 2020. Ecosystem Services 17, 14−23. https://doi.org/10.1016/j.ecos....
21.
Miura, S., Amacher, M., Hofer, T., San−Miguel−Ayanz, J., Ernawati, Thackway R., 2015. Protective functions and ecosystem services of global forests in the past quarter−century. Forest Ecology and Management 352, 35−46. https://doi.org/10.1016/j.fore....
22.
Oyama, M., Takehara, H., 1970. Revised standard soil color charts (RSSCC), Research Council for Agriculture, Forestry and Fisheries, Japan.
23.
Pietrzykowski, M., Pająk, M., Krzaklewski, W., 2010. Próba zastosowania metod liczbowej wyceny gleb na podstawie Indeksu Trofizmu Gleb Leśnych (ITGL) oraz Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG) do opisu zmienności warunków siedliskowych na zrekultywowanych dla leśnictwa zwałowiskach KWB „Bełchatów”. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 26(3), 155–165.
24.
Piwowarski, B., Przemyski, A. 2020. Szata roślinna. Historia badań i aktualny stan wiedzy. [In:] Buchholz, L., Jóźwiak, M., Reklewski, J., Szczepaniak, P. (Eds.), Świętokrzyski Park Narodowy – Przyroda i Człowiek. Świętokrzyski Park Narodowy – Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Bodzentyn-Kielce, 184–187.
25.
Schoenholtz, S.H., Van Miegroet, H., Burger, J.A., 2000. A review of chemical and physical properties as indicators of forest soil quality: challenges and opportunities. Forest Ecology and Management 138, 335–356.
26.
Szafranek, A., 1989. The effect of the area relief and the parent rock on formation of soils developed from Devonian and Triassic sandstones of the Świętokrzyski region. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 40(2), 59–81.
27.
Szopka, K., Kabala, C., Karczewska, A., Bogacz, A., Jezierski, P., 2010. Pools of available nutrients in soils from different altitudinal forest zones located in a monitoring system of the Karkonosze Mountains National Park, Poland. Polish Journal of Soil Science 43(2), 173−188.
28.
Święcicki, Z. (Eds.), 2012. Instrukcja urządzania lasu, 2012. Załącznik do Zarządzenia nr 55 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2011 r., obowiązującym w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych od dnia 21 listopada 2011 r.
29.
Van Houten, F.B., 1973. Origin of red beds. A review – 1961-1972. Annual Review of Earth and Planetary Sciences (1): 39–61.
30.
Walker, T.R., 1968. Formation of red beds in modem and ancient deserts: Reply. Geological Society of America Bulletin (79): 281–282.
31.
Zagórski, Z., Kaczorek, D., 2002. Haematite - a lithogenetic form of iron in soils from the southern part of the Holy Cross Mts. Annals of Warsaw Agricultural University. Agriculture 43, 17–24.
32.
Zagórski, Z., Kisiel, M., Kuśmierz, A., 2015. Selected properties and systematic position of soils developed from red sandstones and clays of the Lower Triassic Buntsandstein in the NW part of the Holy Cross Mountains (Poland). Soil Science Annual 66(3), 139–153.
33.
Zagórski, Z., Kisiel, M., 2018. Forms of iron in the parent rock of soils developed from Lower Triassic (Buntsandstein) deposits in the NE part of the Holy Cross Mountains (Poland). Soil Science Annual 69(4), 259–271.
34.
Zagórski, Z., Kisiel, M., 2014. Soils developed from red clays of the Lower Triassic in the north-western part of the Świętokrzyskie Mountains. [In:] Świtoniak, M., Charzyński, P. (Eds.), Soil sequences atlas, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 141–153.
| eISSN: | 2300-4975 |
| ISSN: | 2300-4967 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
